สิ่งโดนใจจากงานเปิดตัวหนังสือเล่มใหม่...

โดนใจจริงๆ กับคำถามที่ว่า...

(ในอีก 10-20 ปีข้างหน้า) “ประเทศไทยจะเป็นศูนย์กลางของเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ หรือถูกละทิ้งอย่างโดดเดี่ยว ในโลกที่กำลังปั่นป่วนวุ่นวาย และ จะทำอย่างไร ไทยจึงจะไม่ถูกละทิ้ง ให้อยู่อย่างโดดเดี่ยว?”
ประเด็นคำถามข้างต้น ตั้งขึ้นระหว่างการกล่าวปาฐกถานำในงาน เปิดตัวหนังสือเล่มใหม่ ชื่อ หยั่งรู้อนาคต: หลักการ ทฤษฎีและเทคนิคอนาคตศึกษา (ของ อนุช อาภาภิรม) เมื่อวันที่ 24 ต.ค. ที่ผ่านมา ณ ศูนย์การประชุมแห่งชาติสิริกิติ์

ในตอนท้ายของการปาฐกถา ซึ่งผู้พูดกล่าวถึงประเด็นเกี่ยวกับเทคนิคอนาคตศึกษาหนึ่ง ที่เรียกว่าเทคนิคฉากอนาคต (Scenario Technique) ซึ่งองค์กรใหญ่ๆ ทั่วโลกใช้เพื่อการวางแผนงานโครงการสำหรับการนำองค์กรก้าวไปข้างหน้าอย่างมีทิศทาง ซึ่งโดยทั่วไปมักจะมีการสร้างฉากอนาคตอยู่ประมาณ 3 แบบ คือ ฉากแบบดีที่สุด ฉากแบบปานกลาง และฉากที่เลวร้ายที่สุด

ผู้พูดได้ทดลองสร้างฉากอนาคตของประเทศไทยในอีกประมาณ 10 ปีข้างหน้ามา 3 ฉาก คือ
(1) ฉากอนาคตแบบ “ไทยเข้มแข็ง” เป็นฉากมองในแง่ดีที่สุด ซึ่งผู้พูดได้ระบุว่าประเทศไทยนั้นมีพื้นฐานทางเศรษฐกิจที่ดี สามารถพัฒนาก้าวหน้าไปได้อีกมาก แต่การเมืองยังเป็นอุปสรรค หากจะดีขึ้นได้ ก็อาจจะต้องเกิดเหตุการณ์ปะทุรุนแรงอีกครั้งหนึ่ง แล้วหลังจากนั้นก็อาจจะสามารถปรองดองกันได้ดั่งที่หลายฝ่ายอยากเห็น เนื่องจากเฉพาะหน้านี้มีให้เห็นแต่การตั้งป้อม จึงต้องปะทะกันก่อน แล้วหลังจากนั้นก็สามารถพัฒนาเป็นรัฐที่เข้มแข็งในภูมิภาคได้
(2) ฉากอนาคตแบบกลางๆ คือ “ไทยเป็นคนป่วยแห่งเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ มีอาการป่วยเรื้อรัง” เนื่องจากมีความขัดแย้งที่ไม่ได้รับการแก้ไขให้ตกไป ยื้อกันไปๆ มาๆ อย่างยืดเยื้อ ซึ่งก็จะทำให้ประเทศอ่อนแอลงเรื่อยๆ เปรียบเสมือนคนป่วยเรื้อรัง ซึ่งก็จะทำให้ไทยกลายเป็นเขตแย่งชิงอำนาจระหว่าง สหรัฐ จีน อิสลาม และอาจจะรวมรัสเซียเข้ามาอีกด้วย ซึ่งก็จะส่งผลร้ายนอกจากชาติเราแล้วยังส่งผลต่อไปทั่วทั้งภูมิภาคนี้ด้วย
(3) ฉากอนาคตที่เลวร้ายที่สุดคือ “ไทยกลายเป็นรัฐที่ล้มเหลว และถูกละทิ้ง” ผู้พูดได้ยกบรรทัดฐานที่จะวัดความล้มเหลวของรัฐ เช่น ไม่สามารถคุ้มกันความปลอดภัยในชีวิตทรัพย์สินให้ประชาชนได้ เวลาเกิดภัยพิบัติก็ไม่สามารถช่วยเหลือประชาชนได้ ยกตัวอย่างกรณีเกิดพายุแคธรีน่าที่ประชาชนเดือดร้อนล้มตายมาก ซึ่งเป็นเหตุการณ์ที่ประชาชนอเมริกันไม่ให้อภัย ปธน.บุช นับแต่นั้น ตัวชี้วัดของรัฐที่ล้มเหลวอีกตัวหนึ่งคือ ความล้มเหลวของระบบความยุติธรรม และความล้มเหลวของการให้บริการสาธารณะ เป็นต้น นอกจากนั้น สิ่งที่เป็นตัวชี้ให้เห็นความเป็นรัฐที่ล้มเหลวอีกอย่างหนึ่งก็คือ คนดีที่มีความสามารถทิ้งประเทศไปตั้งรกรากทำมาหากินที่ประเทศเขตแคว้นอื่นๆ และบรรดาเศรษฐีมีเงินต่างพากันขนเงินทองออกนอกประเทศไป

ฉันว่า น่ากลัวทุกฉากเลย จะทำยังไงดี??
ผู้พูดได้กล่าวว่า โดยลักษณะที่ตั้งทางภูมิรัฐศาสตร์นั้น ประเทศไทยอยู่ตรงศูนย์กลางของเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ดังนั้น ไทยต้องทำตัวเป็นศูนย์กลาง หากไม่เช่นนั้นก็จะถูกโดดเดี่ยวและถูกละทิ้ง...

ทิ้งท้ายว่า ผู้พูดได้นำเสนอหนทางผ่าทางตันเอาไว้อย่างน่าสนใจค่ะ
โปรดรออ่านในบล็อกหน้านะคะ 