คนแบบไหนยังไงที่เราจะยอมรับว่า "เจ๋ง", แจ๋ว"

หลายคนก็อาจมีหลายมุมมองที่แตกต่างกันออกไป...

ในมุมมองของฉันนั้น เห็นว่าใครก็ได้ ทุกคนเจ๋ง (หรือที่เรียกว่า Cool) ได้ไม่จำกัดกลุ่มชนชั้นหรืออาชีพความเชี่ยวชาญชำนาญด้านไหนอย่างไร หากเขาผู้นั้นมีความสามารถที่จะทำสิ่งที่เป็นประโยชน์ หรือสร้างความสุขสะดวกสบายให้แก่ทั้งตนเองและสาธารณะ ด้วยผลงานความเหนื่อยยากน้ำพักน้ำแรง หรือความพยายามคิดอ่านของตนเอง หรือ ของ กลุ่มคณะ ก็อาจถือได้ว่า “เจ๋ง” (สมควรได้รับการยกย่อง)

อย่างไรก็ตาม บางคนอาจจะรู้สึกว่า ตัดสินง่ายไปไหม?
เดี๋ยวนี้มันมีระบบโปรโมชั่น หรืออาจเรียกว่าปั่นคะแนนนิยม หรือสร้างภาพพจน์ผ่านสื่อต่างๆ บางทีก็รวมอยู่ในระบบการตลาด เรียกว่าขายชื่อเสียงสร้างค่าตัวอะไรเหล่านี้เกิดขึ้นมากมาย สื่อต่างๆ ก็ถูกซื้อถูกขายกันอย่างสลับซับซ้อน เราจะแยกแยะเพชรแท้ / เพชรเทียมได้อย่างไร

ฉันคิดว่า สภาพเหล่านี้ไม่มีอะไรน่ากลัวสำหรับ “คนจริง” เลยค่ะ...
เพราะฉันเชื่อว่า “คนจริงจะอยู่คงทน และผ่านการพิสูจน์ด้วยกาลเวลาเสมอ”
เมื่อกาลเวลาผ่านไป คนที่ถูกเป่าลมให้ลอยขึ้นก็จะร่วงหล่นลง ขณะที่คนที่ขึ้นมาด้วยพลกำลังความสามารถของตนเองอย่างแท้จริง ก็จะอยู่อย่างคงทนและได้รับการจดจารยกย่อง...

ในที่นี้ ยังมีสิ่งที่น่าสนใจกว่าคนเจ๋ง...นั่นคือ...เจ๋งได้ยังไง? เจ๋งมาแต่เกิดเลยหรือไง?

อย่าไปปฏิเสธว่า ไม่ใช่เรื่องของบังเอิญจังหวะดี พอดีอย่างนี้อย่างนั้น หรือบางคนโชคดี ไรงี้
แต่....มีสิ่งหนึ่งที่มักจะโดดเด่นและน่าสนใจมากสำหรับ “คนเจ๋ง” นั่นคือ... การเป็นคนพิเศษในหลายๆ แง่มุม เช่น มีความมุ่งมั่น หมกมุ่น หรือกัดไม่ปล่อย หรือง่วนกับการทำสิ่งนั้นเป็นพิเศษ ลงแรงศึกษาค้นคว้าอย่างต่อเนื่อง จนมีความรับรู้เกี่ยวกับสิ่งที่ทำนั้นอย่างรอบด้านมากกว่าคนอื่นๆ เท่ากับมีความเชี่ยวชาญชำนาญ ขณะเดียวกันก็สามารถที่จะนำเอาสิ่งที่ตนเองทำนั้นมาปรับใช้กับโลกที่เป็นจริงได้อย่างเหมาะสม จนสังคมในวงกว้างได้รับประโยชน์และยอมรับได้นั่นเอง...

นี่ก็เท่ากับว่า ต้องไม่เป็น “คนหลุดโลก” และยังต้องเสียสละทิ้งโอกาสด้านอื่นๆ ไปหมดด้วยน่ะสิ

กล่าวอย่างสรุปก็อาจพูดได้ว่า คนเจ๋งก็คือคนที่สามารถค้นพบบทบาทหรือการทำงานของตัวเองในสภาวะแวดล้อมที่หลากหลายซับซ้อน และสามารถวางจุดยืนของตัวเองไว้ในตำแหน่งที่สามารถแสดงบทบาทนั้นได้อย่างมีความหมาย...
ถ้างั้น หากใครค้นพบตัวเองแบบนี้ได้ยิ่งเร็วยิ่งดี ก็จะมีโอกาส “เจ๋ง” ได้ทุกคนเลย...จริงนะ

งั้นก็อย่ามัวช้ารีบค้นหาเข้าเถอะ!

มนุษย์นักสร้างสรรค์ (Creative) อาจเป็นคนอยู่ใกล้ๆ เรา

เมื่อได้กล่าวถึงลักษณะพฤติกรรมของมนุษย์ ตั้งแต่แค่ลอกเลียนแบบ ซึ่งเป็นแค่เพียงทำตามสัญชาตญาณ ไปสู่การปรับประยุกต์จากกระบวนการเรียนรู้ในท่ามกลางการดำเนินชีวิตที่เป็นจริง ในฐานชีวิตต่างๆ ซึ่งจะทำให้คนเราสามารถสร้างสิ่งใหม่ที่เป็นเอกลักษณ์หรืออัตลักษณ์ของตนขึ้นมาได้อีกมากมายแล้ว...

ยังไม่หมด... ทุกยุคทุกสมัยของการวิวัฒน์พัฒนาของสังคมมนุษย์จนถึงปัจจุบัน เรายังมีมนุษย์นักประดิษฐ์คิดค้นสร้างสรรค์ หรือที่เราเรียกว่า Creative เกิดขึ้นอยู่เคียงคู่สังคมตลอดมา

ตามความเข้าใจทั่วๆ ไป หรือคำจำกัดความที่ปรมาจารย์ผู้รู้ต่างๆ ได้กล่าวไว้ ก็ว่ามนุษย์นักสร้างสรรค์นั้น จะมีคุณสมบัติที่พิเศษแตกต่างจากคนทั่วๆ ไปในสังคม...
อย่างเช่น นักชีววิทยาที่ทำการศึกษาการทำงานของสมอง ก็ชี้ว่า มนุษย์นักสร้างสรรค์มีความแตกต่างจากคนทั่วไปอยู่ 3 ประเด็นคือ (1) มักเป็นผู้ที่มีความรอบรู้อย่างสูงโดยเฉพาะในเรื่องนั้นๆ (2) เป็นผู้ที่มีขีดความสามารถที่จะคิดนอกกรอบ ซึ่งเชื่อมโยงมาจากสมองส่วนหน้า (Frontal lobe) ของเขา และ (3) มีความสามารถในการปรับแต่ง ประเมิน ประยุกต์ความคิดริเริ่มจากนอกกรอบที่ได้ให้เกิดความสอดคล้องกลมกลืน โดยการทำงานประสานสัมพันธ์กันระหว่างสารที่ส่งออกมาจากสมองส่วนหน้า (neurotransmitter) กับสารที่ส่งออกมาจากสมองด้านข้าง (temporal lobes) ซึ่งมีหน้าที่ปรับให้ระบบประสาทส่วนกลางทำงานเป็นปกติ

จากข้อสรุปข้างบน ทำให้เราเข้าใจได้ว่า นักสร้างสรรค์ทั้งหลาย มิใช่เทวดาหรือฟ้าส่งมา หรือผุดขึ้นหรือมาลอยๆ หากแต่มีรากฝังลึก (ความรู้จริงรู้แท้) จากสังคมที่เป็นจริง กับขีดความสามารถพิเศษของสมองในการคิดและปรับความคิดให้เหมาะสม หากจะเพิ่มเติมในแง่มุมทางด้านสังคมวิทยาเข้าไป ก็น่าจะเป็นเรื่องของสภาพแวดล้อมที่เอื้ออำนวยให้บุคคลเหล่านี้มีโอกาสแสดงความสามารถพิเศษให้เป็นที่ประจักษ์ออกมา เช่น อยู่ในครอบครัวที่เข้าใจ มองเห็น ในโรงเรียนที่ส่งเสริมการแสดงออก และสถานที่อยู่ที่ทำงานที่มีสิ่งเอื้ออำนวยที่เหมาะสม และสังคมที่โอบอุ้ม เปิดโอกาส และยอมรับ เป็นต้น

ในสังคมประเทศสหรัฐ มีผู้ทำการศึกษาวิจัย และฟันธงให้บุคคลที่มีขีดความสามารถในการสร้างสรรค์งาน เป็นชนชั้นหนึ่ง ที่เค้าเรียกว่า “ชนชั้นนักสร้างสรรค์” (Creative Class) ซึ่งคนเหล่านี้มักจะมีแหล่งพำนักที่มีลักษณะพิเศษใหญ่ๆ 3 เรื่องคือ ที่ๆ มีผู้คนที่เฉลียวฉลาดมีการศึกษาสูงรอบรู้อยู่กันมาก และเป็นชุมชนที่มีความหลากหลาย สามารถเลือกวิถีดำเนินชีวิตที่เป็นแบบของตัวได้โดยไม่เอาไปตัดสินคนอื่นที่แตกต่างออกไป และที่สำคัญจะต้องเป็นแหล่งที่สมบูรณ์พร้อมด้วยโครงสร้างพื้นฐานทางเทคโนโลยีที่จำเป็น ที่สนองตอบไฟสร้างสรรค์ของพวกเขาได้เป็นอย่างดี
ผู้ทำวิจัยได้ระบุชื่อสถานที่ๆ ชนชั้นนักสร้างสรรค์ในสหรัฐเค้าชอบไปรวมตัวกันอยู่ เช่น ซิลิคอน แวลลี่ย์ ในแคลิฟอร์เนีย ถนนสาย 128 ในบอสตัน หรือ ประเทศก็ที่ อินเดีย ไอร์แลนด์ สวีเดน เป็นต้น

มนุษย์นักสร้างสรรค์เหล่านี้ จะมีอยู่ในอาชีพต่างๆ เช่น นักวิทยาศาสตร์ วิศวกร นักการศึกษา นักวิจัย นักสร้างโปรแกรมคอมพิวเตอร์ ศิลปิน นักออกแบบ นักดนตรีและบุคคลบันเทิง คนทำงานด้านสื่อสารมวลชน เป็นต้น

ในบ้านเรา คนเหล่านี้จะรวมตัวกันอยู่ที่ไหนบ้าง ช่วยคิดด้วย...